Genel olarak DPF olarak adlandırılan dizel partikül filtresi, dizel motorlarda egzoz gazından çıkan zararlı partikülleri temizlemek için kullanılmaktadır.
Motordan çıkan yanmış yakıt – hava karışımı içinde bulunan zararlı partiküller, partikül filtresi içinde birikerek doğaya salınımları engellenir. Bu partiküller, egzoz gaz sıcaklığı arttırılarak (rejenerasyon ile) yakılır ve bu sayede doğanın kirlenmesi engellenmiş olur. Rejenerasyon sırasında egzoz gaz sıcaklığı PCM (dizel motor yönetim sistemi kontrol ünitesi) tarafından görülür. DPF üzerinde bulunan ısı sensörleri yardımıyla sıcaklık bilgisi PCM’ye gönderilir ve bu sayede egzoz sıcaklığını arttırmak için gereken yakıt miktarını tam olarak hesaplamak mümkündür.
DPF’in tıkanmasını önlemek için, filtre içinde biriken partiküllerin düzenli olarak yakılmak suretiyle temizlenmesi gerekir. Rejenerasyon’un bu konuda farklı çalışma stratejileri bulunmaktadır.
Partiküller, PCM’nin müdahalesi olmadan sürekli olarak yakılır. Bu standart otoban hızlarında 3.000 d/dk da sağlanmaktadır. Egzoz gaz sıcaklığı 350 C ve 500 C arasında olmalıdır.
Ağırlıkla şehir içi kullanımda egzoz sıcaklığı, pasif yenilemeyi gerçekleştirebilecek yeterli sıcaklığa ulaşamaz. Biriken kurum temizlenemez ve filtre içine birikir. Tıkanma eşiğine ulaştığında (18 gram civarı) PCM aktif rejenerasyonu tetikler. DPF içerisindeki karbon birikimi derecesi PCM içerisinde programlanan 2 model kullanılarak hesaplanır.
Egzoz üzerinde DPF’in giriş ve çıkışı arasında bulunan basınç fark sensörleri filtre içerisinde doygunluk derecesine gelen basınç farklarını ölçmektedir. Filtrenin tıkandığı sensörler yardımıyla belirlendiğinde PCM’ye giden voltaj arttırılır. PCM bu sayede egzoz gazı sıcaklığını 550 C – 650 C bandına çeker. Bu sıcaklık artışını sağlamak için;
Çok kısa mesafeli kullanımlarda, DPF rejenerasyonu için gereken sıcaklığa ulaşmak imkansızdır. Doygunluk seviyesi 24 grama ulaştığında, kilometre saatinde DPF arıza ışığı yanar veya ekranda aracı sürün yazısı sürücüyü uyarır. Bu sinyal sürücüye rejenerasyon rotası gerçekleştirmesi gerektiğini söyler; yani DPF’in rejenerasyonu için yeterli sıcaklıklara ulaşılmalı, araç belirli bir mesafe boyunca yüksek hızda çalıştırılmalıdır.
Zorunlu yenileme başarılı olmazsa ve doygunluk 40 gram seviyesine kadar eşik değerini aştıysa, kızdırma bujisi ve motor uyarı ışığı göstergede yanar. Bu durumda, filtrenin bozulmasını önlemek için aktif rejenerasyon PCM tarafından engellenir. Bu noktada DPF deneyimli teknisyenler tarafından serviste temizlenmelidir.
Doygunluk 45 gram eşiğini aşarsa, artık yenileme mümkün değildir. Bu noktada DPF temizlenemeyeceği için değiştirilmesi gerekir.
Bu rejenerasyon yöntemi, seyahat mesafesine bağlıdır. DPF’in sağlıksız düzeydeki doygunluğun aşılmasını önler. Doldurma seviyesine bakılmaksızın PCM son 750 – 1.000 km herhangi bir yenilenme etkinleştirilmediğinde aktif rejenerasyon otomatik olarak tetikler.
Araç yolda kullanım sırasında ilave yakıt püskürterek egzoz sıcaklığını arttırarak DFP içinde biriken kurumu yakmaya çalışır. Sürüş sırasında bu işlem algılanmaz ve bu işlem devam ederken araç park haline alınır ve kontak kapatılır ise temizlik işlemi yarıda kalacaktır. Bu tür temizlik işleminin yapıldığını anlık yakıt tüketiminden kontrol edilerek gözlemlenebilir. Bir Dizel araçta rölantide de DPF temizliği yapılıyor ise, anlık yakıt tüketimi 1,0 Lt den fazla olacaktır (1,2 ile 1,7 lt arası). Anlık yakıt tüketimi rölanti devri için normalde 0,7 Lt veya biraz aşağısıdır. Eğer rölantide motor çalışırken anlık yakıt tüketimi 1,0 Lt yukarısında ise, asla kontağın kapatılmaması gerekecektir. 7 ile 8 dk içinde anlık yakıt tüketimi 1,0 Lt ve altına inmiş ise temizlik işlemi tamamlanmıştır. Güvenle kontak kapatılabilir. Eğer bu bekleme işlemi yapılmaz ise DPF temizliği için püskürtülen ilave yakıt temizlik işleminde kullanılmayacağından silindir çeperinden yağ karterine ilerleyecek ve motor yağ seviyesinin yükselmesine ve yağın özelliğinin bozulmasına neden olacaktır.
DPF: Dizel Partikül Filtresi
PCM: Dizel Motor Yönetim Sistemi Kumanda Modülü
Yepyeni içerikler ve otomotiv Dünyasının nabzını tutan bilgiler sunuyoruz, blog sayfamızı takip edin.
0216 413 72 00
